انواع ليد از نظر موضوع
ليد هاي خبري غير از محتوا و عناصر از نظر اين كه محور خبر يك يا چند موضوع باشد، به ليد هاي يك موضوعي يا چند موضوعي تقسيم مي شوند.
ليد يم موضوعي: 1ـ ليد نقلي 2ـ ليد پرسشي 3ـ ليد عمقي و ساده 4-ليد توصيفي 5_ ليد ضرب المثلي يا تمثيلي 6_ ليد غيرمتعارف 7- ليد تاريخچه اي
ليد هاي چند موضوعي : 1ـ ليد قياسي 2ـ ليد متراكم 3 ـ ليد فهرستي
توضيحات در ادامه مطلب
ليد يم موضوعي : در اين نوع ليد يك موضوع محور است. اين نوع ليد به مقوله هاي زير تقسيم مي شوند :
1ـ ليد نقلي: اين ليد كه در آن سخن نقل مي شود، به سه صورت نوشته مي شود:
الف) نقل قول مستقيم : اين نوع ليد در حالات ذيل به كار مي رود :
زماني كه سخن شخص حساس است و بايد سخنان او بدون دستكاري و عين كلمات بيان شود.
در حالتي كه نقل قول مستقيم نشانگر شخصيت و طرز فكر گوينده است.
در حالتي كه خبرنگار مي خواهد سخن منبع خبري را عينا عرضه كند.
در اين ليد در حد تصحيح اشتباهات دستوري به شرط آن كه معني سخن عوض نشود، مي توان جاي برخي كلمات را عوض كرد، در غير اين صورت بايد از ليد غير مستقيم استفاده شود.
مثال:
رييس جمهور گفت: (( اميدوارم بوش اشتباه خود را جبران كند.))
ب) نقل قول غير مستقيم: در اين نوع ليد، نقل قول دستكاري مي شود و گيومه در آن حذف مي شود ولي مفهوم اصلا نبايد تغيير كند.
مانند:
رييس جمهوري گفت با سرمايه گذاري هاي جديد در صنعت برق تا پنج سال آينده سه نيروگاه در كشور ساخته خواهد شد.
در اين نوع ليد به جاي گفت از واژه هاي ديگري چون اظهار داشت،اخطار كرد،فاش ساخت،ادعا كرد،هشدار داد، انتقاد كرد،ياد آور شد،ابراز داشت،درخواست كرد و … با توجه به بار معنايي هريك استفاده مي شود.
ج) نقل قول تاكيدي يا جزيي: در اين نوع نقل قول بخش كوچكي از يك جمله گوينده را برداشت كرده و آنرا بكار مي بريم كه اين نشان از تاكيد بر آن دارد، به اين معني كه يك يا دو كلمه را در داخل گيومه مي بريم و برجسته مي كنيم.
مثال:
رييس بانك مركزي امروز اعلام كرد اقتصاد كشور به سوي ((شكوفايي و رونق)) گام برمي دارد.
2ـ ليد پرسشي:
در اين نوع ليد پرسشي مطرح مي شود كه هدف آن انگيختن توجه مخاطب است.
باگذشت يك هفته از سال تحصيلي، دانش آموزان سيستاني مي پرسند بالاخره كي كتاب هاي درسي به دستشان مي رسد؟
به گزارش خبرنگار ما از زابل،دانش آموزان هنوز كتابي براي مطالعه در اختيار ندارند. مسوول آموزش و پرورش زابل مي گويد: مشكل نرسيدن كتاب هر ساله در اين شهر تكرار مي شود
3ـ ليد عمقي و ساده:
در اين نوع ليد، با خبرهاي رو به رو هستيم كه يك كل را تشكيل مي دهند ( ذكر مطلب كلي، ليد ساده ايجاد مي كند ) و ما جزيي از اين كل را كه داراي اهميت است برجسته كرده و به آن اشاره مي كنيم، به اين معني كه اول به كل اشاره مي كنيم و سپس جزء مهم آنرا برجسته مي كنيم. اين نوع ليد بيشتر در قطعنامه ها، كنفرانس ها و جلسات بكار برده مي شود.
_ مجلس لايحه طلاق را تصويب كرد كه براساس آن زنان مطلقه در نيمي از دارايي همسر سابق خود سهيم مي شوند.
تصويب لايحه طلاق: كل
زنان مطلقه در نيمي از دارايي همسر سابق خود سهيم مي شوند: جزء مهم.
_ لايحه مالك و مستاجر در شور دوم به تصويب رسيد كه به موجب آن مالك مي تواند پس از اخطار مستاجر خود را از خانه بيرون كند.
لايحه مالك و مستاجر: كل
مالك مي تواند پس از اخطار مستاجر خود را از خانه بيرون كند: جزء مهم.
4-ليد توصيفي:
اين نوع ليد بيشتر درخبرهاي هنري كاربرد دارد.
18 ميليون دانش آموز با رفتن به كلاس درس، سال تحصيلي جديد را آغاز كردند. (ساده)
در حالي كه باران پاييزي چهره شهر را تازه كرده است، امروز 18 ميليون دانش آموز مرحله ديگري از زندگي خود را آغاز مي كنند. ( ليد توصيفي)
5_ ليد ضرب المثلي يا تمثيلي:
سنگ بزرگ علامت نزدن است. وزير جديد آموزش و پرورش گفت كه قصد دارد همه واجدالتعليم هاي كشور را پوشش دهد.
هر كه بامش بيش ، برفش بيشتر. اين روزها كه كه ارتفاع برف در برخي در مناطق شهري به نيم متر رسيده است،هزينه پاروكردن برف ناگهان چند برابر افزايش يافته است.
6_ ليد غيرمتعارف:
در خبرهاي ورزشي،حوادث و هنري كاربرد دارد.
بازيكنان ايران كم آوردند و با بدني مجروح ناچار شدند بازي با عربستان را نيمه كاره رها كنند.
7- ليد تاريخچه اي:
در اين نوع ليد تاريخچه خبر به گونه اي بايد آورده شود كه خواننده متوجه نشود كه اين مطلب از گذشته گفته شده است.
وزير كشور فرانسه ديروز استعفا كرد.
لازم به يادآوري است كه وزير كشور فرانسه به دليل انفجار ماه گذشته در يك رستوران استعفا كرد.
در اين مثال بايد “ لازم به يادآوري است ” را حذف و ادامه جمله را با جمله بالا تلفيق كرد.
طريقه درست : در پي حادثه انفجار ماه گذشته در پاريس، وزير كشور فرانسه ديروز ناچار به استعفاء شد.
مردي كه 25 سال پيش همسرش را كه در خيابان فردوسي كشته بود، ديروز توسط ماموران دستگير شد.
نكته: مردي كه 25 سال پيش همسرش را كشته بود،سابقه خبر است كه گاهي از خود خبر مهمتر مي باشد.
وزير بازرگاني در چابهار خبر از خريد كشتي هاي جديد داد، بدين ترتيب تعداد كشتي هاي تجاري ايران از 135 فروند فراتر مي رود.
وزير بازرگاني در چابهار گفت: براي افزايش حمل و نقل امسال چند فروند كشتي ديگر خريداري مي شود. (خبر ناقص مي باشد، چرا كه سابقه خبر ( تعداد كشتي هاي قبلي ) در آن بيان نشده است.)
ليد هاي چند موضوعي :
اين ليد ها در خبر هايي استفاده مي شود كه حاوي چند موضوع مهم است. اين موضوعات جداگانه به نوعي با يكديگر ارتباط دارند . همچنين اين نوع ليد ممكن است در ميان اخبار و رويداد هايي به كار رود كه در مناطق مختلف اتفاق افتاده است اما وجوه اشتراك دارند.
1ـ ليد قياسي:
در اين نوع ليد، در واقع دو خبر مورد قياس قرار مي گيرند.
مانند:
در حالي كه تهران باهيجده درجه بالاي صفر روزهاي پاييزي را مي گذراند، اردبيل با هفت درجه زير صفر به زمستان زودرس رسيده است.
دامداران انگليس براي جلوگيري از كاهش قيمت گوشت شصت هزار راس دام را كشتند؛ اين در حالي است كه مردم برخي كشورهاي جنوب از گرسنگي مي ميرند.
2ـ ليد متراكم:
در اين نوع ليد اطلاعات در يك سطح قرار دارند و نمي توان به آنها اولويت داد.
در جريان سيل گرگان 400 نفر كشته شده، 100 ميليارد تومان خسارت برجاي مانده و 5000 نفر از اهالي گلستان خانه خود را از دست دادند.
3 ـ ليد فهرستي: نكات هم ارز به صورت فهرست شده در ليد آورده مي شوند.
مثال :
هيات دولت در جلسه ديشب دو تصميم سرنوشت ساز اتخاذ كرد:
_ ايران در جنگ افغانستان بي طرف است.
_ مرزهاي شرقي و غربي كشور بسته شد.
چند نكته قابل توجه
بهتر است كه ليد را با حروف اضافه شروع نكنيم.
در ليد نبايد از متذكر مي شويم، يادآور مي شود و گفتني است استفاده شود، البته اين افعال در خبر هم نبايد استفاده شوند، چون نشان از گذشته و تكراري بودن مطلب دارد.
- جمعه ۱۵ مرداد ۹۵ ۰۰:۵۷
- ۴۳۶ بازديد
- ۰ نظر